O dobrych praktykach w relacji lekarz – pacjent – rodzina rozmawiali uczestnicy konferencji poświęconej umieraniu i śmierci w kontekście zawodu lekarza, zorganizowanej 26 lutego w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie we współpracy z Instytutem Dobrej Śmierci.
Moderatorką warsztatów była pełnomocnik ds. zdrowia lekarzy i lekarzy dentystów OIL w Warszawie Magdalena Flaga-Łuczkiewicz. Przyznała, że kiedy kilka dni przed terminem wydarzenia doszło do inwazji Rosji na Ukrainę, zastanawiała się, czy w ogóle należy je organizować. „Wtedy trafiłam w Internecie na informację o lekarzach, którzy organizowali ewakuację do Polski ukraińskich dzieci objętych opieką hospicyjną. By ostatnie dni tych młodych ludzi mogły być jak najlepsze bez względu na to, co się dzieje w ich kraju. Wówczas zrozumiałam, że mimo wszystko musimy żyć dalej i rozmawiać o śmierci. Wojna tego nie zmienia a najwyżej czyni jeszcze ważniejszym”.
„Mimo że ze śmiercią pacjentów mam do czynienia często, to nadal kosztuje mnie to wiele emocji i budzi wątpliwości: co mi tak naprawdę wolno i co mogę zaproponować? Dlatego czuję, że ktoś już na studiach powinien był mi powiedzieć, co zrobić w takiej czy innej związanej ze śmiercią i umieraniem sytuacji. Stąd to szkolenie” – wyjaśniała podczas otwarcia konferencji Agata Malenda z Instytutu Dobrej Śmierci, specjalistka chorób wewnętrznych zajmująca się zawodowo między innymi opieką paliatywną.
Wystąpienia
Wśród poruszonych tematów znalazły się: jak powiedzieć pacjentowi, że jest chory terminalnie (Marta Kulpa); jak przekazywać informacje o śmierci (Agnieszka Beczek) i jak samemu poradzić sobie ze śmiercią pacjenta (Marta Sałapata). Marcel Andino Velez (Instytut Dobrej Śmierci) zaprezentował wystąpienie o opiekunach osób starszych, a Anna Eleonora Kubiak z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN mówiła o testamencie życia i oświadczeniu Pro Futuro. Pisarka Agata Tuszyńska, autorka książki „Ćwiczenia z utraty” opowiadała natomiast o opiece paliatywnej w Kanadzie. Kolejne zagadnienia to: „Wspieranie rodziców doświadczających śmierci dziecka” (Łucja Lange), „Żywienie pacjenta w stanie terminalnym – kiedy zakończyć i jak poinformować rodzinę?” (Michał Błoch) oraz „Czy śmierć musi boleć?” (Anna Łotowska-Ćwiklewska).
Swoje wystąpienie miała także założycielka Instytutu Dobrej Śmierci Anja Franczak – pierwsza w Polsce profesjonalna towarzyszka w żałobie i doula umierania – która opowiedziała o swojej pracy. Podczas jednego z kończących wystąpień wiceprezes ORL w Warszawie Tomasz Imiela zwrócił natomiast uwagę na kwestie związane z tak zwaną uporczywą terapią, między innymi podkreślając, że polskie prawo w żaden sposób nie nakazuje jej prowadzenia. „Ustawa o wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty nakazuje przede wszystkim postępować zgodnie z aktualną wiedzą medyczną” – podkreślał T. Imiela.
Podczas spotkania poruszane były kwestie nie tylko związane z pracą samych lekarzy ale także przedstawicieli innych zawodów, na przykład nauczycieli i ich roli w edukacji o śmierci i umieraniu. Wykłady były szeroko komentowane na platformie online przez osoby biorące udział w wydarzeniu w trybie zdalnym. Jedna z uczestniczek wspominała: „Pamiętam, jak miałam 10 lat i zmarł mój tata. Po jakimś tygodniu wróciłam do szkoły i najbardziej bolesne było dla mnie – de facto małej dziewczynki – że nikt nie chciał ze mną o tym rozmawiać, ludzie udawali, że nic się nie stało. Później dowiedziałam się, że to moja ówczesna wychowawczyni poleciła dzieciom, żeby lepiej ze mną nie poruszać tego tematu, bo jeszcze będzie mi smutno. Intencje były zapewne dobre, ale nie było to pomocne dla przeżywania dziecięcej żałoby”.
Patronaty
Konferencja szkoleniowa została objęta patronatem przez fundację Rak’n’roll, fundację Hospicjum Pomorze Dzieciom, Holistyczne Centrum Wsparcia po Stracie eMOCja i hospicjum perinatalne Tulipani.
Program konferencji
panel 1.
- Wprowadzenie – dr n. med. Agata Malenda
- Nie mamy czasu na długie rozmowy… czyli jak powiedzieć pacjentowi, że jest chory terminalnie? – dr n. med. Marta Kulpa
- Jak przekazywać informację o śmierci? (oczami pacjenta) – Agnieszka Beczek
- Jak radzić sobie po śmierci pacjenta? – dr Marta Sałapata
panel 2.
- Wspieranie rodziców doświadczających śmierci dziecka (przypadki poronień, śmierci okołoporodowej) – dr Łucja Lange
- Opiekunowie osób starszych a umieranie – Marcel Andino Velez
- Testament życia/Oświadczenie Pro Futuro – doświadczenia zagraniczne i sytuacja prawna w Polsce – dr hab. Anna Eleonora Kubiak prof. nadzw. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN
panel 3.
- Żywienie pacjenta w stanie terminalnym – kiedy zakończyć i jak poinformować rodzinę? – dr Michał Błoch
- Czy śmierć musi boleć? – lek. Anna Łotowska-Ćwiklewska
- Jak wygląda opieka paliatywna w Kanadzie? – dr Agata Tuszyńska
panel 4.
- Kim jest i jak wygląda praca douli umierania? – mgr Anja Franczak
- Jak nie prowadzić uporczywej terapii? Jak dać pacjentowi umrzeć godnie? – dr n. med. Tomasz Imiela
dyskusja
